როგორ მოვიქცეთ ჰიპერლაქტაციის დროს?

რა არის ჰიპერლაქტაცია?

ჰიპერლაქტაცია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც დედის ორგანიზმი წარმოქმნის იმაზე მეტი რაოდენობის რძეს, ვიდრე ბავშვს სჭირდება. რძე შეიძლება მოედინებოდეს სწრაფად და ძლიერად, რაც პატარას ხელს უშლის კვების პროცესში. 

რა არის ჰიპერლაქტაციის ნიშნები?

დედის მხრივი ნიშნები:
შეიძლება გრძნობდეთ, რომ თქვენი მკერდი გადავსებული და დაჭიმულია. 
შეიძლება ძუძუთი კვების პროცესში გაწუხებდეთ მკერდის ტკივილი. სავარაუდოდ, კვებებს შორის რძის გამონაჟონს შეამჩნევთ. ხოლო ერთი ძუძუდან კვების დროს, მეორედანაც გექნებათ დენა.
ეს სიმპტომები შეიძლება მშობიარობიდან პირველივე კვირაში დაიწყოს ან ცოტა მოგვიანებით, 2-3 კვირის შემდეგ. შეიძლება თქვენი რძის მარაგი 3 თვეში თავად დარეგულირდეს. თუმცა, მკურნალობის გარეშე მეტად სავარაუდოა, ჰიპერლაქტაციამ მეოთხე-მეხუთე თვემდეც გასტანოს.ჰიპერლაქტაციის დროს გაზრდილია სარძევე სადინრის დახშობის ან მასტიტის განვითარების რისკი.

ბავშვის მხრივი ნიშნები:
თქვენს პატარას შეიძლება საერთოდ არ ჰქონდეს რეაქცია ჰიპერლაქტაციაზე. მაგრამ, თუ თქვენი რძის ნაკადი ძალიან სწრაფი ან ძალიან ძლიერია, მან შეიძლება ძუძუს თავი აარიდოს ან წოვის დაწყებისას ღებინების რეფლექსი აუმოქმედდეს. ასევე, ნაკადის შესამცირებლად მან შეიძლება მოუჭიროს ძუძუს თავს, რაც ძუძუს თავების ტკივილს გამოიწვევს.
თქვენი პატარა შეიძლება ძუძუს წოვისას ჭირვეულობდეს, იყოს ზედმეტად მოძრავი და ძალიან ხშირ-ხშირად გთხოვდეთ კვებას. შეიძლება მან კვების შემდეგ პირის ღრუში დაგროვებული რძის ნაწილი ამოიღოს (ხშირად ჰიპერლაქტაცია რეფლუქსში ერევათ ხოლმე).
პატარა შეიძლება მალე დანაყრდეს და შეწყვიტოს კვება მანამ, სანამ რძის უფრო ცხიმიანი და ნოყიერი, უკანა პორცია დაიწყებს გამოსვლას. ამის შედეგად, მის ნაწლავებში დაგროვდება ჭარბი რაოდენობის ლაქტოზა, რაც კოლიკის მსგავს სიმპტომებს გამოიწვევს: შებერილობა, დიდი მოცულობის განავალზე გასვლა, რომელიც არის მომწვანო და ქაფიანი. ასევე, ბავშვის წონის ნამატი შეიძლება იყოს შეუსაბამო: ან ძალიან მცირე, ან ზედმეტად ჭარბი.

რა იწვევს ჰიპერლაქტაციას?

დედის ორგანიზმის მიერ გამომუშავებული რძის რაოდენობა ბავშვის საჭიროებებით რეგულირდება. თუმცა, ჰიპერლაქტაციის დროს დედები იმაზე მეტ რძეს გამოიმუშავებენ, ვიდრე ამას ბავშვის საჭიროება მოითხოვს. ხშირად ეს პრობლემა იმ დედებს აწუხებთ, რომლებსაც სარძევე ჯირკვლებში ჭარბი რაოდენობის ალვეოლები აქვთ (სარძევე ჯირკვლების ფუნქციური ერთეული). ძუძუში ალვეოლების საშუალო რაოდენობა 100,000 – 300,000-ია. ჰიპერლაქტაციის მქონე დედების სარძევე ჯირკვლებში ალვეოლების რაოდენობა ამ მაჩვენებლის ზედა ზღვარს უტოლდება, ან აჭარბებს.
ზოგჯერ, დედა თავისდა უნებურად, თავადვე იწვევს ჰიერლაქტაციას, რადგან ორგანიზმს აძლევ სიგნალს, გამოიმუშავოს საჭიროზე მეტი რაოდენობის რძე -  ამის ერთ-ერთი მაგალითი რძის გადაჭარბებული გამოწველაა. 

როგორ უნდა მოვიქცეთ?

• ითანამშრომლეთ ლაქტაციის სპეცილისტთან მან შეიძლება შემდეგი ღონისძიებები შემოგთავაზოთ:
• ყოველი კვების წინ გამოიწველეთ გარკვეული რაოდენობის რძე, იმისთვის, რომ თქვენი რძის ნაკადი შემცირდეს (შეგიძლიათ გამოწველილი რძე შეინახოთ ბოთლში შემდგომი გამოყენებისთვის). თუ იყენებთ გამოსაწველ მოწყობილობას, დააყენეთ ის ყველაზე დაბალ რეჟიმზე, რომ არ მოხდეს თქვენი სარძევე ჯირკვლის ზედმეტად სტიმულირება. 
• ეცადეთ  ბავშვს მანამ შესთავაზოთ საკვები, სანამ მოშივდება (ან გაღვიძებისთანავე). ამ დროს ის შედარებით უფრო ნაზად და ნაკლებ აქტიურად წოვს ძუძუს. ნაზი წოვა თქვენს სარძევე ჯირკვალს ნაკლებ სტიმულაციას მისცემს და ხელს შეუწყობს რძის მარაგის შემცირებას.
• ძუძუთი კვების ზოგი პოზიცია შეიძლება დაეხმაროს პატარას კვების პროცესში. ეცადეთ დაისვათ პატარა ისე, რომ სახე თქვენკენ ჰქონდეს (შეიძლება მისი თავის ოდნავ უკან გადაწევა დაგჭირდეთ). მიზიდულობის ძალა შეამცირებს რძის ნაკადს, თუ თქვენ უკან გადაიხრებით ისე, რომ ბავშვის სახე თქვენი ძუძუს პირისპირ აღმოჩნდეს და მუცლებით ეხებოდეთ. ან სცადეთ გვერდზე დაწოლა. დააფინეთ პირსახოცი, სადაც ზედმეტი რძე დაიღვრება.
• თუ ამჩნევთ, რომ ბავშვს რძის ნაკადთან გამკლავება უჭირს ან ძალიან სწრაფად ყლაპავს, შეასვენეთ, დაეხმარეთ ამოქაფებაში და შემდეგ გააგრძელებინეთ კვება.
• ასევე, შეგიძლიათ მიმართოთ შემდეგ ხერხს: გამოიწველეთ ორივე ძუძუ მანამ, სანამ ბოლომდე არ დაიცლება. ამის შემდეგ გამოკვებეთ ბავშვი მხოლოდ ერთი ძუძუთი, ზედიზედ 2-4-ჯერ. მეორე ძუძუს გამოყენება შეგიძლიათ ძალიან მცირე ხნით იმისთვის, რომ შეამციროთ მასში მტკივნეულობა ან ზეწოლის შეგრძნება. ამ ტექნიკის შედეგს, სავარაუდოდ, 24-48 საათში შეამჩნევთ.
• ასევე, კარგია აზრია, შეწყვიტოთ რძის რეგულარულად გამოწველა, სანამ თქვენი რძის მარაგი დარეგულირდება. 
• თუ არც ერთმა ხერხმა არ გაამართლა და თავად ვერ უმკლავდებით პრობლემას, მიმართეთ ექიმს ან ლაქტაციის კონსულტანტს. ზოგ შემთხვევაში რძის ჭარბი პროდუქციის შესაჩერებლად მედიკამენტის დანიშვნა ხდება საჭირო. 

როგორი გავლენა ექნება ჰიპერლაქტაციას ჩემს პატარაზე?

კარგი ამბავი ის არის, რომ თქვენი ორგანიზმი საკმარისზე მეტი რაოდენობის საკვებს წარმოქმნის თქვენი პატარასთვის. შესაბამისად, მისი ზრდა-განვითარებისთვის საჭირო საკვები არასოდეს მოგაკლდებათ. თუმცა, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, პატარები ხშირად რძის უკანა პორციის მცირე რაოდენობას იღებენ, რაც შებერილობას და კოლიკის სიმპტომებს იწვევს. ასევე, შეიძლება მათ საერთოდ ვერ მიიღონ საკვების საკმარისი რაოდენობა, თუ რძის ძლიერ და სწრაფ ნაკადს ვერ უმკლავდებიან. ხოლო, ეს პრობლემა თუ დიდი ხანი გაგრძელდა, შეიძლება ბავშვის ნორმალურ ზრდა-განვითარებას საფრთხე შეექმნას. ამიტომ, გახსოვდეთ,  რძის ჭარბი პროდუქცია ყოველთვის კარგ კვებას არ ნიშნავს და აუცილებლად უნდა იზრუნოთ თქვენი რძის მარაგის დარეგულირებისთვის.

წყარო: babycenter.com