ბავშვების სწავლების პროცესში მშობლები ხშირად ეძებენ ისეთ მეთოდებს, რომლებიც არა მხოლოდ მათემატიკაში, არამედ ცხოვრების ყველა სფეროში დაეხმარება. სწორედ ასეთია მენტალური არითმეტიკა – უნიკალური სისტემა, რომელიც აზროვნებასა და წარმოსახვას ერთდროულად ავითარებს. დღეს მენტალური არითმეტიკა მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაშია პოპულარული და საქართველოში ის უკვე უამრავ ბავშვთან წარმატებით გამოიყენება.
რა არის მენტალური არითმეტიკა?
მენტალური არითმეტიკა არის უნარი, როდესაც ბავშვი რთულ მათემატიკურ გამოთვლებს წარმოსახვაში ასრულებს, ქაღალდისა და კალკულატორის გარეშე. მისი საფუძველი დევს აბაკუსში – უძველეს სასწავლო ხელსაწყოში, რომელიც პირველად ჩინეთსა და საბერძნეთში გამოიყენებოდა. სწავლის პროცესში ბავშვი თავიდან სწავლობს აბაკუსით მუშაობას, შემდეგ კი გონებაში „ხედავს“ მას და წარმოსახვით აკეთებს გამოთვლებს. ეს არა მხოლოდ მათემატიკას ამარტივებს, არამედ ტვინის ორივე ნახევარსფეროს ერთდროულად ააქტიურებს.
მენტალური არითმეტიკის ისტორია
აბაკუსი ათასობით წლის წინ გამოიყენებოდა როგორც „კალკულატორი. XX საუკუნეში,იაპონიაში ჩამოყალიბდა მენტალური არითმეტიკის თანამედროვე სისტემა. მალე მეთოდი გადავიდა კორეაში, ჩინეთში, შემდეგ კი მთელ მსოფლიოში, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური საგანმანათლებლო პროგრამა. დღეს მენტალური არითმეტიკა უამრავ ქვეყანაში ოფიციალური სასკოლო პროგრამის ნაწილია.
რა სარგებელი აქვს მენტალურ არითმეტიკას?
მშობლები ხშირად ფიქრობენ, რომ ეს მხოლოდ მათემატიკაში განვითარებისთვისაა. სინამდვილეში კი მენტალური არითმეტიკა ბევრად მეტია:
- მეხსიერება და ყურადღება – ბავშვი სწავლობს ინფორმაციის სწრაფად დამახსოვრებას და ყურადღების ფოკუსირებას.
- ლოგიკური აზროვნება – რთული მაგალითების გადაჭრა ავითარებს ანალიტიკურ უნარებს.
- შემოქმედებითი უნარები – წარმოსახვითი გამოთვლები ბავშვში კრეატიულობას აძლიერებს.
- სიჩქარე და სიზუსტე – ბავშვი სწავლობს სწრაფად, მაგრამ ზუსტად მუშაობას.
- თვითდაჯერებულობა – როდესაც ბავშვი რთულ მაგალითებს მარტივად ხსნის, ის საკუთარ შესაძლებლობებში უფრო მეტად რწმუნდება.
ნეირომეცნიერების მიხედვით, ბავშვის ტვინის ეფექტური განვითარებისთვის საჭიროა ორივე ნახევარსფეროს ერთდროული გამოყენება. მარცხენა ნახევარსფერო – პასუხისმგებელია მათემატიკაზე, ლოგიკაზე, ანალიზზე. მარჯვენა ნახევარსფერო – წარმოსახვაზე, კრეატიულობაზე და ემოციებზე. მენტალური არითმეტიკის დროს ბავშვი ორივე მხარეს ერთდროულად იყენებს. ეს ქმნის ახალ ნეირონულ კავშირებს, ამაგრებს მეხსიერებას და ხელს უწყობს როგორც გონებრივ, ისე ემოციურ ბალანსს. ფსიქოლოგების დაკვირვებით, ბავშვები, რომლებიც მენტალურ არითმეტიკას სწავლობენ:
- უფრო მშვიდები და თავდაჯერებულები ხდებიან
- სტრესს უკეთ ართმევენ თავს
- სწავლის მიმართ უფრო დიდი ინტერესი უჩნდებათ.
რა ასაკში ჯობს მენტალური არითმეტიკის შესწავლა?
სპეციალისტები ამბობენ, რომ მენტალური არითმეტიკის შესწავლის საუკეთესო ასაკია 4-დან 12 წლამდე. ამ პერიოდში ტვინი განსაკუთრებით მოქნილია, ბავშვები კი თამაშით სწავლობენ ყველაზე ეფექტურად. თუმცა, პროგრამა ასევე სასარგებლოა მოზარდებისა და უფროსებისთვისაც – უბრალოდ შედეგის მიღწევას ცოტა მეტი დრო სჭირდება.
პრაქტიკული მაგალითი წარმოიდგინეთ ბავშვი, რომელიც 5+7+8+9-ს წამებში ითვლის გონებაში და პასუხს ზუსტად გეუბნებათ. ეს მხოლოდ სწრაფი გამოთვლა არ არის – ეს ნიშნავს, რომ ბავშვმა შეძლო ყურადღების მოკრება, ინფორმაციის დამახსოვრება და მისი სისწრაფით დამუშავება. გრძელვადიან პერსპექტივაში ასეთი უნარი ეხმარება ბავშვს სკოლის სხვა საგნებშიც, სპორტში, მუსიკაში, ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
რატომ უნდა აირჩიონ მშობლებმა მენტალური არითმეტიკა?
თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს ჰქონდეს კარგი მეხსიერება, მაღალი კონცენტრაცია, ლოგიკა და კრეატიულობა ერთად, სწავლისადმი ინტერესი, მენტალური არითმეტიკა ნამდვილად ერთ-ერთი საუკეთესო არჩევანია.
