ნეიროფიდბექი - ტვინის სავარჯიშო ბავშვებისთვის და მოზარდებისთვის

03-07-2022

რა არის ნეიროფიდბექ თერაპია? 

ნეიროფიდბექ თერაპია გამოიყენება დეპრესიის, სწავლის უნარის დაქვეითების, უძილობის,ჰიპერაქტიურობის, აუტისტური სპექტრის აშლილობის და სხვა პრობლემების დროს.

ნეიროფიდბექ თერაპია შედარებით უცხო და ახალი ტერმინია ბევრისთვის, თუმცა წამყვანი ამერიკული და ევროპული კლინიკები ათეულობით წელია იყენებენ ამ მეთოდს. ძირითადად, ეფექტურია ისეთი გავრცელებული პრობლემების დროს, როგორებიცაა შფოთვითი აშლილობები, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, დეპრესია, მეხსიერების დაქვეითება, უძილობა, სენსორული და კოორდინაციის პრობლემები, თამაშდამოკიდებულება, კომპიუტერდამოკიდებულება, ჰიპერაქტიურობა და სხვა. 

ნეიროფიდბექი, ფოკუსირება, ნეიროფიდბექ თერაპია,

ნეიროფიდბექ თერაპია არის არაინვაზიური,უმტკივნეულო პროცედურა, რომლის დროსაც პაციენტის ტვინის ტალღების დეტექცია და ტვინის ფუნქციონირების შესახებ უკუკავშირის მიღება ხდება რეალურ დროში. ეს არის ბიოუკუკავშირის მექანიზმი, რომელიც მიზნად ისახავს პაციენტების დახმარებას სხეულის გარკვეულ ფუნქციებზე ნებაყოფლობითი კონტროლის მოპოვებაში, რომლებიც, როგორც წესი, უნებლიეა (როგორიცაა გულისცემა, კუნთების შეკუმშვა ან ტვინის ტალღები). ბიოუკუკავშირი იყენებს ელექტრონულ ინსტრუმენტებს იმისთვის, რომ ასახოს პაციენტის გარკვეული ფიზიოლოგიური პროცესები, რომლებიც ცნობიერ კონტროლს არ ექვემდებარება.
ნეიროფედბექ თერაპია გამოიყენება ტვინის ფუნქციების კონტროლის შესწავლის მიზნით, რაშიც გვეხმარება იმის დადგენა, თუ როგორ რეაგირებს პაციენტის ტვინი გარკვეულ გამღიზიანებლებზე. დროთა განმავლობაში პაციენტები სწავლობენ თავიანთი მდგომარეობის უკეთ გაცნობიერებას. შემდეგ მათ შეუძლიათ ისწავლონ ხელახლა შექმნან სასურველი მდგომარეობა, როგორიცაა რელაქსაცია, ან თავიდან აიცილონ არასასურველი მდგომარეობა, როგორიცაა აგზნება, ყოველდღიურ ცხოვრებაში.

ნეიროფიდბექი, ფოკუსირება, ნეიროფიდბექ თერაპია,

როგორ მუშაობს ნეიროფედბექ თერაპია?

ნეიროფიდბექ თერაპია ცდილობს დაეხმაროს პაციენტს შეგნებულად გააკონტროლოს ტვინის ტალღები. ის ამას აკეთებს ტვინის სპეციფიკური ტალღების გაზომვით. მაგალითად, ალფა ტალღები ასოცირდება სიმშვიდესთან, მზადყოფნასთან, მედიტაციასთან და ღრმა მოდუნებასთან, ხოლო ბეტა ტალღებს ახასიათებს ფოკუსირება, მუდმივი ყურადღება, დაძაბულობა, სიფხიზლე და მღელვარება. ამიტომ, ალფა ტალღები, როგორც წესი, გამოიყენება ისეთი მდგომარეობების სამკურნალოდ, როგორიცაა სტრესი და შფოთვა, ხოლო ბეტა ტალღები გამიზნულია ისეთი მახასიათებლების გასაუმჯობესებლად, როგორიცაა ყურადღება და ფოკუსირება, რომლებიც დაკავშირებულია ADHD-თან (ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტიურობის დარღვევა). ნეიროფიდბექ თერაპია აკონტროლებს ტვინის ტალღის აქტივობას და თითქმის დაუყოვნებლივ იძლევა უკუკავშირს, ხშირად ვიზუალური ან აუდიო შეტყობინებების საშუალებით.

თერაპიის დროს ადამიანი უყურებს ეკრანს ან თამაშობს კომპიუტერულ თამაშს. ადმინისტრატორმა შეიძლება გთხოვოთ უყუროთ რაიმეს ეკრანზე ბეტა ტალღების გაზომვისას. ბეტა ტალღების გამოვლენისას ეკრანი საპასუხოდ ანათებს. თუ დათრგუნავთ ბეტა ტალღებს ეკრანი ჩაბნელდება. თქვენი მიზანია შეეცადოთ გაიმეოროთ თქვენი ქცევა, რათა კვლავ მიიღოთ ნათელი ეკრანი და დაინახოთ გამოსახულება.სასურველი შედეგების მიღებას შეიძლება რამდენიმე თვე დასჭირდეს. არ არსებობს კონსენსუსი იმის შესახებ, თუ რამდენი სესიაა საჭირო, სანამ თქვენ შეძლებთ აკონტროლოთ თქვენი ტვინის ტალღები. ასევე გაურკვეველია, რამდენ ხანს გრძელდება თერაპიის ეფექტი მიმდინარე მკურნალობის გარეშე.

ნეიროფიდბექი, ფოკუსირება, ნეიროფიდბექ თერაპია,

რას უნდა ველოდოთ ნეიროფიდბექ თერაპიის სესიისგან?

სესიის დაჯავშნამდე თქვენ უნდა იპოვოთ კვალიფიციური პროფესიონალი, რომელიც ჩაატარებს ნეიროფიდბექ თერაპიას. გამოცდილი ფსიქიატრი,ფსიქოლოგი ან ნეიროფქისოლოგი, რომელსაც გამოცდილება აქვს ამ პრაქტიკაში.

1. ნიაგადის შემზადება. 

ტურგმენის პრაქტიკა იყენებს ნეიროფიდბექ თერაპიას, რათა დაეხმაროს პაციენტებს რელაქსაციასა და ემოციების მართვაში. თერაპიის ოთახი მოწყობილია ისე რომ რაც შეიძლება დამამშვიდებელი იყოს პაციენტებისთვის.

2. ელექტროდების დამაგრება. 

ელექტროენცეფალოგრაფიის (EEG) მსგავსად ნეიროფიდბექ თერაპიის სესიები იწყება ჩაფხუტზე ან თავსაბურავზე დამაგრებული ელექტროდების მორგებით. ელექტროდების დახმარებით ხდება  ტვინის მიერ წარმოქმნილი ელექტრული სიგნალების ასახვა და კომპიუტერისთვის გადაცემა.

3. მასტიმულირებელ აქტივობაში ჩართვა.

აქტივობის ტიპი დამოკიდებულია იმ საკითხზე, რომელზეც მუშაობთ. მაგალითად, შეგიძლიათ უყუროთ რაღაცას ეკრანზე, დახუჭოთ თვალები და მოუსმინოთ ჩანაწერს ან ჩაერთოთ აქტივობებში, როგორიცაა ვიდეო თამაშის თამაში.
სანამ ამას აკეთებთ, სპეციალისტი მონიტორინგს გაუწევს აქტივობას და შეადარებს თქვენი ტვინის ტალღებს იმ იდეალურ მდგომარეობას, რომლის მიღწევასაც ცდილობთ.

4. უკუკავშირის მიღება.

მთელი აქტივობის განმავლობაში თქვენ მიიღებთ ინფორმაციას იმის შესახებ თუ როგორ მუშაობს თქვენი ტვინი. მიზანია დარჩეთ თქვენს რეაქციებთან შესაბამისობაში, რათა თქვენი ტვინი სასურველ მდგომარეობამდე მიიყვანოთ. სესიები ჩვეულებრივ 45-60 წუთი გრძელდება.სპეციალისტები, რომლებიც პრაქტიკაში იყენებენ ნეიროფიდბექს, თვლიან, რომ ტვინი ხვდება ან სწავლობს, თუ რა უნდა გაკეთდეს აზრებისა და პასუხების გასაუმჯობესებლად, რადგან ის მყისიერად იღებს უკუკავშირს.

5. გამეორება

ერთი სესიის შემდეგ შედეგებს სამწუხაროდ, ვერ დაინახავთ. სასურველი შედეგის მიღწევას ყველაზე ხშირად 6-დან 20 სესიამდე სჭირდება, თუმცა არ არსებობს სესიების დადასტურებული რაოდენობა, რომელიც გარანტირებულად გვაძლევს გრძელვადიან შედეგებს. თითოეული პაციენტის შემთხვევა განსხვავებულია.
სპეციალისტმა უნდა აღწეროს სიმპტომები ყოველი სესიის დასაწყისში და ბოლოს და გააკეთოს ჩანაწერები სესიის მიმდინარეობის შესახებ. მხოლოდ ამის შემდეგ შეძლებს ის პროგრესის შეფასებას და საჭირო სესიების რაოდენობის განსაზღვრას.

ვისთვის არის ნეიროფიდბექ თერაპია ეფექტური?

ნეიროფიდბექ თერაპიამ აჩვენა ეფექტურობა შემდეგი აშლილობების მკურნალობაში: ADHD, შფოთვა, დეპრესია, ეპილეფსია, აუტისტური სპექტრის აშლილობა, უძილობა, ნარკომანია, შიზოფრენია და სწავლის უნარის დაქვეითება.თუმცა, ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ მისი სტატუსი კლინიკურ კვლევებში ჯერ კიდევ გაურკვეველია, ამიტომ ის ჯერჯერობით გამოიყენება როგორც დამხმარე საშუალება უფრო კონსერვატიულ სამედიცინო მკურნალობასთან ერთად. ნეიროფიდბექ თერაპიის კიდევ ერთი სარგებელი არის ის, რომ არ საჭიროებს მედიკამენტებს და პაციენტს არ უწევს წამლების გვერდით ეფექტებზე ღელვა. 


ნეიროფიდბექ თერაპიის რისკები

ზოგადად, ნეიროფიდბექ მკურნალობა უსაფრთხო პროცედურად ითვლება და დაკავშირებულია მინიმალურ რისკთან.ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ყველაზე გავრცელებული გვერდითი ეფექტები ყურსასმენისგან გამოწვეული დისკომფორტი და ძილიანობა იყო. თუმცა ძილიანობა ზოგიერთმა კვლევის მონაწილემ დადებით მოვლენად აღიქვა, რადგან სხვადასხვა აშლილობების გამო ინსომნიით იტანჯებოდნენ.